ללמוד מוורנקולר, המאהל הבדואי
ללמוד מוורנקולר, המאהל הבדואי
אוצרים: פייר פריי, עמוס גיתאי
אפריל-יוני 2014
המעמד המרכזי והמופרז של מרכיב ה"עיצוב" באדריכלות העכשווית, לצד ההזנחה וההשפלה הנהוגות לגבי כל צורה אחרת של יצירת הסביבה הבנויה, הם מן האסונות הגדולים של תקופתנו. מגמה זו מביאה לבזבוז משווע של חומרי גלם וליצירת סביבות חיים מנוכרות ומנכרות, וזאת המעמד המרכזי והמופרז של מרכיב ה"עיצוב" באדריכלות העכשווית, לצד ההזנחה וההשפלה הנהוגות לגבי כל צורה אחרת של יצירת הסביבה הבנויה, הם מן האסונות הגדולים של תקופתנו. מגמה זו מביאה לבזבוז משווע של חומרי גלם וליצירת סביבות חיים מנוכרות ומנכרות, וזאת ממניעים של רווח כלכלי והתמסרות לתכתיבים של תרבות הדימוי. אנו עדים לאובדן גדול, מכלול שלם של חברות אנוש והאדריכלות שיצרו, רבדים–רבדים. תערוכה זו – המתמקדת במאהל הבדואי, שהוא היבט אחד מתוך שלל המקרים הנסקרים בפרויקט של פייר פריי ללמוד מוורנקולר – מציגה את הכישרון האנושי המשוכלל שבא לידי ביטוי בסביבת חיים מדברית ובתרבות שונה מזו הגלובלית המוּכּרת לנו כיום. היא קוראת לנו לשמר את הזיכרון של היצירה האנושית הזאת בטרם גם הוא ייעלם מעל פני האדמה, ומפצירה בנו למצוא דרכים חדשות ליישום הגישות הוורנקולריות בארכיטקטורה העכשווית.
עמוס גיתאי
إنّ المكانة المركزية والمُفرطة التي يتبوّأها عنصر «التّصميم» في الهندسة المعمارية الحديثة، إضافة إلى الإهمال والتجاهل المُتّبعين تجاه أيّ شكل آخر من أشكال خلق البيئة المبنيّة، هما من أفظع الكوارث في عصرنا هذا. تؤدّي هذه النّزعة إلى تبذير فاحش للموادّ الخامّ وإلى انتشار لا نهائيّ لبيئات حياتيّة مُغرَّبة ومُغرِّبة في آن، ومردّ ذلك إلى أسباب الربح الاقتصاديّ والانصياع إلى ما تمليه علينا ثقافة الصّورة. إنّنا نشهد خسارة كبرى، خسارة مجمل فنون الهندسة المعمارية التي أنتجتها الحضارات البشريّة، طبقة تلو الأخرى. إنّ هذا المعرض – الذي يتمحور حول الخيمة البدويّة، التي هي جانب واحد من مختلف الجوانب المستعرضة في مشروع بيير فراي «لنتعلّم من العاميّ» – يعرض الكفاءات البشريّة المتطوّرة التي تنعكس في البيئة الحياتيّة الصحراويّة وفي ثقافة تختلف عن الثقافة العالميّة التي نعرفها اليوم. إن المعرض يدعونا إلى الحفاظ على ذاكرة هذا الإنتاج البشريّ، قبل أن يختفي هو أيضًا عن سطح الكرة الأرضيّة، ويحثّنا على إيجاد أساليب جديدة لتطبيق هذه المناهج العاميّة في الهندسة المعمارية الحديثة.عاموس جيتاي